Trật khớp khuỷu tay và hậu quả có thể dẫn đến tàn tật

Trật khớp khuỷu tay là một chấn thương phổ biến xếp sau trật khớp vai và có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, từ trẻ em đến người lớn. Hãy cùng các kỹ thuật viên vật lý trị liệu tìm hiểu tình trạng bệnh lý này trong nội dung sau đây!

Trật khớp khuỷu tay và hậu quả có thể dẫn đến tàn tật

Theo các chuyên gia trị liệu tại một số trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội, tình trạng này không được điều trị kịp thời, trật khớp khuỷu tay có thể gây ra nhiều vấn đề biến chứng liên quan đến hệ thần kinh và mạch máu, ảnh hưởng đến khả năng vận động của tay và thậm chí dẫn đến tình trạng tàn tật.

1.Tổng quan về trật khớp khuỷu tay

1.1. Cấu trúc của khớp khuỷu tay:

Khớp khuỷu tay bao gồm ba đầu xương chính:

• Đầu dưới của xương cảnh tay.
• Đầu trên của xương trụ.
• Xương quay.

Bên ngoài, có lồi cầu nối với chỏm quay để tạo thành khớp lồi cầu (khớp cánh tay quay), trong khi phía bên trong là ròng rọc nối với hõm xích ma lớn để tạo thành khớp bản lề (khớp cánh tay trụ). Xương trụ và xương quay cũng kết nối với nhau để tạo thành khớp quay trụ trên.

Mỗi xương có hình dạng đặc trưng để thực hiện các động tác gập – duỗi phức tạp. Hệ thống dây chằng kết nối giữa các xương giúp duy trì đúng trục của xương. Trong trường hợp trật khớp tay hoặc tổn thương khớp khuỷu, cơ chế hoạt động của khu vực này có thể bị ảnh hưởng.

1.2. Đặc điểm của trật khớp khuỷu tay:

Trật khớp khuỷu tay xảy ra khi mặt khớp khuỷu tay bị di chuyển hoàn toàn hoặc không hoàn toàn, thường do ngã hoặc tai nạn giao thông. Những chấn thương này thường không kéo dài, nhưng nếu không được điều trị và nắn chỉnh kịp thời, có thể gây ra biến dạng của chi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân.

2. Nguyên nhân gây trật khớp khuỷu tay

Trật khớp khuỷu tay có thể xảy ra phổ biến ở cả trẻ em và người lớn. Các nguyên nhân chính gây trật khớp khuỷu tay bao gồm:

• Ngã: Thường xuyên xảy ra khi người ta ngã và đặt tay xuống đất trong tư thế duỗi khuỷu, dẫn đến việc cánh tay bị trật khỏi khớp khuỷu tay.
• Tai nạn xe cộ: Lực tác động mạnh từ va chạm hoặc tai nạn giao thông có thể làm trật khớp khuỷu tay.
• Nâng/ kéo tay trẻ không đúng cách: Việc nâng hoặc cầm kéo tay trẻ một cách không đúng cách có thể dẫn đến tình trạng trật khớp tay.

Đây là những tình huống phổ biến mà người ta thường gặp khi gặp phải trật khớp khuỷu tay.

3.Phân loại trật khớp khuỷu tay

3.1. Trật ra sau:

Trật khớp khuỷu tay được phân loại thành hai dạng chính, trong đó dạng trật ra sau chiếm tỷ lệ cao, khoảng 90% trong tổng số các trường hợp. Đặc điểm của trật ra sau là đầu trên của hai xương cẳng tay bị bật ra khỏi khớp, kéo lên trên phía sau đầu dưới của xương cánh tay. Nếu hai xương có xu hướng nghiêng sang một bên, sẽ tạo ra tình trạng trật ra sau và có thể lệch về phía ngoài hoặc bên trong.

Trong trường hợp này, tất cả các dây chằng đều bị rách, ngoại trừ dây chằng vòng. Nếu dây chằng vòng cũng bị tổn thương, tình trạng sẽ trở nên phức tạp hơn vì chỏm xương quay có thể bật ra xa hơn.

3.2. Trật ra trước:

Trật khớp khuỷu tay ra trước thường chỉ xảy ra khi có các dấu hiệu như gãy mỏm khuỷu, đứt dây chằng (trừ dây chằng vòng), va chạm vào cơ nhị đầu, cơ bám vào mỏm trên lồi cầu, hay tổn thương dây thần kinh trụ…

Học Cao đẳng Vật lý trị liệu nên học tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur 

4.Triệu chứng của trật khớp khuỷu tay

Giảng viên Cao đẳng Y Dược TP.HCM chuyên ngành Cao đẳng Vật lý trị liệu cho biết: Sau khi trải qua chấn thương gây trật khớp khuỷu tay, bệnh nhân thường trải qua những triệu chứng sau đây:

• Đau nhức ở khớp khuỷu tay.
• Sưng to ở khuỷu tay (do các dây chằng bị rách gây tụ máu).
• Không thể duỗi hoặc gấp được cẳng tay. Hoặc cẳng tay có thể gập chứng khoảng 40 độ, làm cho cả cẳng tay trông ngắn hơn nhưng cánh tay có vẻ dài hơn.
• Bề ngoài, có thể sờ thấy bờ xương tròn của đầu dưới xương cánh tay, mỏm khuỷu nhô ra phía sau, đầu trên xương quay lồi ra ngoài và ra sau.
• Nếu gập khuỷu tay và buông ra, có thể thấy dấu hiệu lò xo (cẳng tay tự động bật về vị trí ban đầu trước khi gập khuỷu tay).

Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang khớp khuỷu với các góc thẳng, nghiêng, cũng như chụp CT để xác định thế trật và tìm kiếm bất kỳ tổn thương phối hợp nào trên xương (nếu có). Việc đến khám sớm sau khi chấn thương giúp dễ dàng chẩn đoán hơn, do bác sĩ có thể cảm nhận được các mốc xương, trong khi việc đến muộn có thể làm cho vùng khuỷu trở nên sưng to, gây khó khăn trong quá trình kiểm tra.

5.Biến chứng và phương pháp điều trị trật khớp khuỷu tay

Trật khớp khuỷu tay có thể gây tổn thương cho hệ thần kinh và mạch máu nếu không được xử lý và điều trị kịp thời. Các biến chứng có thể bao gồm:

• Biến chứng thần kinh: Tổn thương thần kinh giữa, thần kinh liên cốt trước, thường dẫn đến liệt dây thần kinh trụ và mất cảm giác ở đầu ngón V.
• Biến chứng mạch máu: Chiếm tỷ lệ thấp, nhưng có thể xảy ra khi động mạch cánh tay bị chèn ép, rách, hoặc co thắt.

Kỹ thuật viên Cao đẳng Vật lý trị liệu TP.HCM chia sẻ: Tùy thuộc vào mức độ tổn thương ở vùng khớp khuỷu tay, bác sĩ sẽ áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp với mục tiêu đưa khớp khuỷu về vị trí và phục hồi chức năng. Các biện pháp điều trị trật khớp tay có thể bao gồm:

5.1. Nắn chỉnh lại khớp:

• Đối với trường hợp trật khớp tay mới (dưới 3 tuần), bác sĩ có thể thực hiện kéo nắn lại khớp và đặt nẹp bột trong khoảng 10 ngày, sau đó bắt đầu tập vận động.
• Trong trường hợp bệnh nhân đã nắn khớp nhưng vẫn không ổn định do tổn thương mềm nhiều, có thể giữ bất động vùng tổn thương trong 3-4 tuần trước khi bắt đầu tập vận động.
• Nếu không thể nắn do kẹt khớp, chèn mềm hoặc gãy xương nội khớp, cần phải thực hiện phẫu thuật để đưa khớp khuỷu về vị trí đúng.

5.2. Phẫu thuật:

• Thực hiện khi trật khớp khuỷu tay phức tạp với tổn thương thần kinh, mạch máu.
• Khi nắn chỉnh khớp không đạt hiệu quả.
• Cần phục hồi trục chi và sửa chữa dây chằng, bao khớp để duy trì ổn định khớp khuỷu.

Nói chung, khi xuất hiện dấu hiệu của trật khớp khuỷu tay, việc đến gặp bác sĩ sớm để được chẩn đoán và điều trị là quan trọng, giúp tránh những biến chứng không mong muốn và duy trì cuộc sống hàng ngày.

Tổng hợp bởi kythuatvatlytrilieu.com trích nguồn Vinmec