Chia sẻ kỹ thuật phục hồi chức năng sau vỡ xương chậu

Sau vỡ xương chậu, người bệnh cần được chăm sóc và điều trị vật lý trị liệu – phục hồi chức năng theo phác đồ của bác sĩ. Vậy thuật phục hồi chức năng sau vỡ xương chậu là gì?

Chia sẻ kỹ thuật phục hồi chức năng sau vỡ xương chậu

I. TỔNG QUAN

Giảng viên Cao đẳng Y Dược TP.HCM – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ:

• Vỡ xương chậu là một tình trạng mà xương cánh chậu, ổ cối hoặc ngành mu bị gãy do tác động của một chấn thương.
• Cơ chế gãy xương chậu thường xảy ra theo các hướng sau: a. Tác động từ phía trước đến sau, ảnh hưởng đầu tiên đến ngành mu và ụ ngồi, sau đó tới phần sau của xương chậu. b. Tác động từ bên, gây tổn thương chủ yếu ở phía trước của xương chậu hoặc ở các đường nối giữa các lỗ xương chậu. c. Tác động từ trên cao xuống, gây tổn thương cho các ngành ngang của ngành mu và ụ ngồi.

II. CHẨN ĐOÁN

1. Quá trình chẩn đoán

1.1. Lấy anamnesis Hỏi bệnh nhân về lịch sử chấn thương, xem xét nếu họ từng bị gãy xương chậu trước đó và hiểu rõ hoàn cảnh gãy xương để xác định cơ chế chấn thương. Cũng nên hỏi về bất thường ở bụng và hệ tiết niệu.

1.2. Kiểm tra và đánh giá chức năng

• Xem xét việc cân đối của chậu hông.
• Kiểm tra tính di động của cánh chậu.
• Đánh giá chi dưới, kiểm tra xoay ngoài.
• Xem xem khớp háng có thể cử động mà không gây đau, hoặc có đau nhói khi cử động mạnh.
• Áp lực hai cánh chậu có thể gây đau nhói. Nếu có tổn thương kết hợp, các triệu chứng như gãy bàng quang, đứt niệu đạo (do các ngành xương gãy kéo căng và đứt cơ cân đáy chậu), có thể xuất hiện các triệu chứng lâm sàng như bí đái, bàng quang căng, và tụ máu ở vùng đáy chậu.

1.3. Các xét nghiệm bổ sung

1. Thực hiện xét nghiệm huyết học, sinh hóa máu, xét nghiệm nước tiểu, và chụp X-Quang khung chậu. Đôi khi, cần thực hiện cắt lớp vi tính khung chậu nếu cần.
2. Xác định chẩn đoán Dựa trên triệu chứng lâm sàng như lịch sử chấn thương, không cân đối chậu hông, cánh chậu không di động bình thường, chi dưới ngắn hoặc xoay ngoài, đau khi kiểm tra, và thông qua xem các hình ảnh chẩn đoán.
3. Chẩn đoán phân biệt Phải phân biệt với các tình trạng khác, bao gồm gãy một phần của xương chậu, chấn thương đầu của xương đùi, và tổn thương mềm mông và đùi.
4. Xác định nguyên nhân Gãy xương chậu có thể xảy ra do chấn thương như tai nạn giao thông, tai nạn lao động, tai nạn trong cuộc sống hàng ngày hoặc do các tình trạng bệnh lý khác, với chấn thương chỉ là nguyên nhân gây gãy xương chậu.

Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đào tạo KTV Cao đẳng Vật lý trị liệu 

III. PHỤC HỒI CHỨC NĂNG VÀ ĐIỀU TRỊ

1. Nguyên tắc điều trị và kỹ thuật phục hồi chức năng

• Nguyên tắc phục hồi chức năng: Bắt đầu điều trị sớm để ngăn ngừa biến chứng về phổi, tăng tuần hoàn máu, duy trì sức mạnh cơ, và duy trì khả năng di chuyển của các khớp còn lại.
• Nguyên tắc điều trị: Trong giai đoạn đầu, cần phải tạo sự tĩnh lặng để tránh đau và nguy cơ tổn thương tăng thêm. Điều trị có thể bao gồm phẫu thuật hoặc không phẫu thuật để điều chỉnh chậu hông bị lệch.

2. Các phương pháp và kỹ thuật phục hồi chức năng

• Thời gian nghỉ giường ban đầu: Bài tập hô hấp, tập cử động bàn chân và cổ chân để cải thiện tuần hoàn máu. Tập các bài tập cơ bên dưới chậu, cơ tứ đầu đùi, cơ ụ ngồi, cơ dạng và cơ khép đùi. Cũng cần tập cử động chống lại với các phần còn lại của cơ thể như hai tay, cơ bụng và cơ lưng.
• Sau thời gian nghỉ giường: Tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân, họ có thể được phép ngồi dậy, đứng lên và bắt đầu di chuyển. Chương trình vật lý trị liệu cần bao gồm các bài tập tăng dần khó hơn và tập cử động khớp.
• Hướng dẫn bệnh nhân về cách di chuyển ban đầu bằng sự hỗ trợ, sau đó dần dần tăng cường khả năng tự di chuyển. Cần áp dụng các biện pháp trị liệu cho bệnh nhân bị gãy xương chậu.
• Sử dụng các phương pháp vật lý trị liệu như điện giảm đau, nhiệt trị liệu và máy kích thích liền xương.

3. Các phương pháp điều trị bổ sung

• Có thể sử dụng thuốc giảm đau, thuốc chống viêm và thuốc giúp duy trì tuần hoàn máu.
• Kháng sinh có thể được sử dụng nếu có bằng chứng của nhiễm trùng.
• Các biện pháp tăng cường thể lực khác có thể được áp dụng.

IV. THEO DÕI VÀ TÁI KHÁM

Chuyên gia trị liệu tại các trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội chia sẻ: Cần theo dõi bệnh nhân trong quá trình phục hồi và điều trị để theo dõi và giảm thiểu các biến chứng có thể xảy ra đối với xương chậu và các cơ quan tiết niệu sinh dục, tiêu hóa trong bụng. Nếu bệnh nhân được xuất viện, họ cần tái khám sau 3 tháng hoặc khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.