Người bệnh sau đột quỵ thường gặp khó khăn trong cuộc sống hàng ngày. Trong bài viết sau đây, các kỹ thuật viên sẽ chia sẻ bài trị liệu phục hồi chức năng tay và cánh tay.
Tập trị liệu hồi phục tay và cánh tay cho người bị đột quỵ
Phục hồi chức năng cánh tay sau đột quỵ qua bài tập
Giảng viên Cao đẳng Y Dược TP.HCM cho biết: Sử dụng cánh tay để thực hiện các bài tập lặp đi lặp lại có thể đem lại hiệu quả trong việc phục hồi chức năng cánh tay sau khi trải qua đột quỵ. Việc thực hiện các bài tập này đều đặn hiện nay được coi là chìa khóa quan trọng để khôi phục chức năng sau đột quỵ, tương tự như cách chúng ta luyện tập âm nhạc khi học một nhạc cụ mới.
Các nhà nghiên cứu hiện nay đã có cái nhìn sâu sắc hơn về cách não bộ điều khiển chuyển động của cơ thể. Có nhiều cử động được lập trình trong não để thích ứng với các tình huống thực tế. Vì vậy, việc chuyển từ việc luyện tập chỉ để chữa trị tổn thương cánh tay riêng lẻ sang việc điều trị kết hợp trong một ngữ cảnh thực tế là quan trọng.
Một phương pháp khuyến khích sử dụng cánh tay liệt được gọi là vận động cưỡng ép bên tay liệt (CIMT). Bài tập này liên quan đến việc hạn chế sử dụng bàn tay khỏe mạnh hàng giờ mỗi ngày bằng cách đeo găng tay hở ngón và cố gắng thực hiện các hoạt động nhiều lần bằng tay liệt. Nghiên cứu EXCITE diễn ra từ năm 2001 đến 2003 đã chứng minh rằng kỹ thuật này có khả năng thúc đẩy quá trình hồi phục và sử dụng cánh tay liệt ở những người mắc đột quỵ mức độ nhẹ đến vừa phải, và cải thiện sức khỏe kéo dài ít nhất 2 năm.
Một nghiên cứu khác chỉ ra rằng bài tập ép buộc sử dụng tay và cánh tay liệt nhiều lần có thể thay đổi cấu trúc của não bộ, hỗ trợ cử động của bàn tay – một biểu hiện sớm cho sự tạo hình và phản ứng của não bộ đối với liệu pháp chuyên sâu sau đột quỵ.
Dưới đây là một số bài tập hữu ích mà bệnh nhân có thể thực hiện hàng ngày:
- Đặt ngón tay quanh tay cầm tủ lạnh hoặc trên tay cầm ngăn kéo, và thực hiện việc mở và đóng cửa tủ lạnh hoặc ngăn kéo.
- Sử dụng bàn tay yếu để nâng túi xách nhựa và di chuyển nó qua lại trong phòng, có thể thêm vật nhẹ vào túi để tăng khả năng luyện tập.
- Kéo đồ ra khỏi máy giặt và đặt vào một túi nhỏ.
- Nâng những vật nhẹ lên bằng cách sử dụng phần trên và dưới cánh tay.
- Đặt khay xà phòng trên bàn tay và lật lên và lật xuống nhiều lần.
- Đặt tuýp kem đánh răng trong bàn tay yếu và cố gắng nặn kem ra khi cầm bàn chải bằng tay khỏe mạnh.
- Bật và tắt công tắc bằng tay yếu.
Bài tập tăng độ khỏe cho tay sau đột quỵ
Giảng viên Cao đẳng Y Dược TP.HCM – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ: Trong quá khứ, có nhiều tranh cãi xoay quanh việc tăng cường thể lực cho tay và cánh tay sau đột quỵ. Nhiều người cho rằng việc luyện tập tăng cường sức khỏe cho cơ bị liệt có thể mang lại nhiều hậu quả tiêu cực hơn là lợi ích. Tuy nhiên, nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng việc tập luyện tăng độ khỏe cho tay có thể cải thiện tình trạng co cứng.
Một báo cáo mới đây, tổng hợp từ 13 nghiên cứu trên 517 bệnh nhân đột quỵ với các mức độ tổn thương từ nhẹ đến trung bình, cho thấy rằng người bị đột quỵ có thể thực hiện bài tập tăng độ khỏe cho tay và cánh tay bằng cách sử dụng tạ nhỏ, dây đàn hồi tập thể dục, và tạ kéo mà không gặp phải tình trạng co cứng cơ hay đau đớn.
Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đào tạo Cao đẳng Vật lý trị liệu
Ngoài các bài tập kéo căng, phục hồi chức năng và cơ bắp, còn có các kỹ thuật khác có thể hỗ trợ quá trình khôi phục việc sử dụng cánh tay sau đột quỵ. Tuy nhiên, hiệu quả của một số kỹ thuật và thiết bị này vẫn đang được nghiên cứu.
- Điều Trị Song Song Chủ Động – Thụ Động: Sau đột quỵ, sự mất cân bằng giữa hai bên não thường xuyên xảy ra. Kỹ thuật điều trị song song chủ động – thụ động bao gồm việc thực hiện nhiệm vụ bằng cách sử dụng cùng lúc cả tay khỏe và tay bị liệt. Điều này giúp hai bên não hoạt động tốt hơn, khôi phục sự cân bằng và có thể cải thiện chức năng tay khi kết hợp với liệu pháp khác.
- BATRAC (Điều Trị Hai Tay với Phương Pháp Nhịp Điệu): Kỹ thuật này sử dụng tín hiệu âm thanh để hướng dẫn người tham gia thực hiện đẩy hoặc kéo tay cầm hình chữ T bằng cả hai tay. Được gọi là BATRAC, nó giúp bộ não tái tổ chức sau cơn tai biến mạch máu não và có thể được điều chỉnh để áp dụng trong các hoạt động hàng ngày.
- Thiết Bị Robot: Các thiết bị robot có tiềm năng hỗ trợ việc chuyển động và lặp lại nhiều hơn so với các phương pháp điều trị thông thường. Chúng có thể trở thành một giải pháp tiết kiệm lao động và có khả năng cải thiện kết quả.
- Liệu Pháp Kích Thích Điện Chức Năng: Kỹ thuật này sử dụng dòng điện kích thích hoạt động thần kinh ở cánh tay bị ảnh hưởng, tăng cường sức mạnh cơ yếu hoặc giảm co giật.
- Kích Thích Não: Kỹ thuật này liên quan đến việc kích thích trực tiếp hoặc gián tiếp vào bán cầu não khỏe mạnh để giảm hoạt động của nơ-ron hoạt tính, giúp khôi phục sự cân bằng trong não sau tai biến mạch máu não.
- Liệu Pháp Phản Hồi Sinh Học (Biofeedback): Mặc dù chưa được nghiên cứu kỹ, liệu pháp này mang lại tín hiệu âm thanh hoặc ánh sáng để chỉ ra việc cơ đang hoạt động hay không. Điều này có thể giúp nhận biết nhiều hơn về các cơn co thắt cơ bị ảnh hưởng sau tai biến mạch máu não và hỗ trợ trong quá trình thư giãn cơ và phối hợp chuyển động tay.
Nguồn: kythuatvatlytrilieu.com