Kỹ thuật vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng và mang đến lợi ích to lớn trong việc phục hồi tổn thương gân và dây chằng, giúp bạn khôi phục phong độ và cải thiện sức khỏe vận động.
- Một số phác đồ vật lý trị liệu cải thiện khả năng vận động
- Vật lý trị liệu là một giải pháp hỗ trợ hiệu quả cho bệnh nhân sau đột quỵ
Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết trong quá trình vận động, chúng ta thường vô tình gây tổn thương cho cơ thể. Bạn có thể bị tổn thương gân hoặc dây chằng khi tham gia các hoạt động thể thao mạnh như bóng rổ, hoặc thậm chí do một tai nạn đơn giản khi đi bộ. Dù tổn thương nặng nhẹ thế nào, bạn có thể yên tâm vì vật lý trị liệu sẽ giúp bạn nhanh chóng hồi phục.
Các phương pháp phục hồi
Tăng cường khả năng vận động và tập trung thể lực: Bác sĩ trị liệu sẽ sử dụng kỹ thuật để giảm đau và tăng cường khả năng phối hợp, thể lực và linh hoạt của dây chằng và khớp bị tổn thương. Trong quá trình điều trị, bạn có thể cần sử dụng các dụng cụ như xe đạp tại chỗ hoặc máy chạy bộ.
Xử lý vết thương bằng nhiệt hoặc nước sục: Bác sĩ cũng có thể sử dụng nhiệt hoặc nước sục để điều trị vết thương. Ngoài ra, kỹ thuật như kích xung điện, sóng siêu âm và mát xa cũng được áp dụng.
Tập thể dục và tạo thói quen giãn cơ tại nhà: Tập thể dục và tạo thói quen giãn cơ tại nhà là một phần quan trọng của quá trình phục hồi. Tuân theo lịch trình và kế hoạch trị liệu sẽ giúp bạn nhanh chóng hồi phục, cải thiện sức khỏe và đảm bảo an toàn cho cơ thể.
Tổn thương gân và dây chằng
Theo trang tin tức y dược gân là mạng lưới mô nối liền xương với nhau, giữ cho khớp vững chắc. Ví dụ, gân đầu gối nối xương đùi với xương ống chân tạo thành khớp giúp bạn thực hiện các hoạt động như đi bộ hay chạy.
Bong gân xảy ra khi gân bị căng hoặc rách. Các vùng dễ bị tổn thương nhất thường nằm ở mắt cá chân, đầu gối và cổ tay.
Một trong những tổn thương dây chằng phổ biến là chấn thương dây chằng chéo khớp trước đầu gối (ACL). Hơn 200.000 trường hợp tổn thương xảy ra mỗi năm và phần lớn cần phẫu thuật.
Khi bị tổn thương, bác sĩ thường khuyến nghị vật lý trị liệu trước khi xem xét phẫu thuật. Mục tiêu của vật lý trị liệu bao gồm:
- Tăng cường khả năng vận động của khớp xương: Bài tập giúp cơ bị căng và giãn đến tối đa. Bác sĩ trị liệu sẽ chỉ đạo bạn trong việc chọn các bài tập, ví dụ như chạy xe đạp tại chỗ hoặc gập duỗi chân.
- Giảm sưng: Chườm đá lạnh lên vùng tổn thương để tăng tuần hoàn máu. Buộc đầu gối vùng tổn thương bằng đai deo hoặc băng gạc ACE để giảm sưng.
- Duy trì sức mạnh cơ bắp: Tùy thuộc vào mức độ tổn thương, bài tập có thể bao gồm nằm nhấc chân, tập squat, squat tại chỗ, ngồi đá chân tập đùi trước, tập cuốn tạ đùi sau và đạp chân.
- Tăng cường sức khỏe tim mạch: Bơi lội, đạp xe tại chỗ và tập máy tập toàn thân đều mang lại lợi ích cho tim mạch.
Phục hồi sau phẫu thuật
Sau phẫu thuật, mục tiêu của vật lý trị liệu là giúp khớp xương hoạt động trở lại bình thường và an toàn trong thời gian ngắn nhất có thể.
- Tuần 1-3: Tập trung vào tăng khả năng vận động và di chuyển mà không cần hỗ trợ. Bài tập bao gồm tập tạ, chạy xe đạp và nhón ngón chân hoặc gót chân.
- Tuần 4-6: Duy trì việc tập các bài tập thiết kế đặc biệt để tăng độ linh hoạt. Mục tiêu là khôi phục cách bạn đi bộ và di chuyển bình thường.
- Tuần 7-16: Mục tiêu là duy trì chuyển động chân toàn diện trong khi ngăn ngừa sưng và đau khi tập luyện. Bài tập bao gồm việc sử dụng máy chạy bộ, máy đi bộ trên không, máy leo cầu thang cũng như các hoạt động ngoài trời như bơi lội hay chạy xe đạp.
Vật lý trị liệu thay thế phẫu thuật
Nếu bạn vô tình tổn thương gân gót chân, gân bánh chè hay gân khuỷu tay khi chơi thể thao, vật lý trị liệu có thể là phương pháp hồi phục thay thế cho phẫu thuật. Kế hoạch trị liệu thường bao gồm:
- Bài tập giãn và linh hoạt gân để giúp tổn thương mau lành và ngăn ngừa đau kéo dài.
- Bài tập tăng cường sức mạnh để xây dựng lại dây chằng và ngăn ngừa tổn thương.
- Trị liệu bằng nhiệt sóng siêu âm để cải thiện tuần hoàn máu và kích thích quá trình lành vết thương.
- Mát xa chuyên sâu để tăng tính đàn hồi và tuần hoàn trong cơ thể.
- Các bài tập rèn độ chịu đựng như đạp xe đạp tại chỗ.
- Luyện tập kết hợp để rèn tính nhanh nhẹn và linh hoạt.
Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM lưu ý tất cả những bài tập này bạn có thể thực hiện tại nhà hoặc phòng gym. Nếu bạn chăm chỉ thực hiện vật lý trị liệu, bạn sẽ nhanh chóng phục hồi và có thể trở lại với môn thể thao yêu thích.